HISTORIA OKSY I LASOCHOWA

„A ja Mi­ko­łaj Rej, bę­dąc dzie­dzi­cem Na­gło­wic­kim, Two­row­skim i Pa­wę­zow­skim, oznaj­mu­ję tym li­stem ko­mu­kol­wiek dziś i na po­tem bę­dzie wie­dzieć po­trze­ba, iżem po­sa­dził mia­sto na grun­cie swym two­row­skim imie­niem Ok­sza (...) Dla­te­go tu, na nie­wiel­kim wznie­sie­niu, któ­re oka­la­ły mo­drze­wio­we bo­ry, roz­le­głe sta­wy i kwie­ci­ste łą­ki nad po­cząt­ku­ją­cą Ni­dą, na te­re­nie swo­ich po­sia­dło­ści po­sa­dził mia­sto, któ­re od swe­go her­bu na­zwał Ok­szą.”

Dzia­łal­ność na­sze­go go­spo­dar­stwa sta­no­wi kon­ty­nu­ację wie­lo­wie­ko­wej, bo się­ga­ją­cej swy­mi ko­rze­nia­mi XVI wie­ku, tra­dy­cji ho­dow­li ryb w gra­ni­cach dzi­siej­sze­go po­wia­tu ję­drze­jow­skie­go. Wcho­dzą­ce w skład Go­spo­dar­stwa „La­so­chów” obiek­ty sta­wo­we, miesz­czą­ce się w obrę­bie trzech są­sia­du­ją­cych ze so­bą gmin: Ma­ło­gosz­cza, Na­gło­wic i Ok­sy, znaj­du­ją się na te­re­nach na­le­żą­cych w XVI i XVII wie­ku do ro­du Re­jów. To wła­śnie Mi­ko­łaj Rej z Na­gło­wic, re­ne­san­so­wy mistrz pió­ra, utwo­rzył w tych oko­li­cach pierw­sze sta­wy ryb­ne. Je­go też za­słu­gą jest usta­no­wienie w 1554 ro­ku na te­re­nie wsi Two­rów mia­sta, któ­remu od swe­go her­bu nadał Rej na­zwę Ok­sza. Z bie­giem lat Ok­sza utra­ci­ła pra­wa miej­skie, sta­jąc się obec­ną Ok­są.

Wło­ści Re­jów zmie­nia­ły przez wie­ki swo­ich wła­ści­cie­li, jed­nak aż do 1945 ro­ku za­cho­wa­ła się więź per­so­nal­na mię­dzy Na­gło­wicami a Ok­są – ostat­nim po­sia­da­czem te­go wiel­kie­go ma­jąt­ku był ksią­żę Mi­chał Ra­dzi­wiłł. Po II woj­nie obiek­ty sta­wo­we zo­sta­ły prze­ję­te przez pań­stwo. Pow­sta­ło wów­czas Pań­stwo­we Go­spo­dar­stwo Ry­bac­kie. W ro­ku 2001 trzon PGR stał się czę­ścią no­wo­cze­sne­go Go­spo­dar­stwa „La­so­chów”.

Go­spo­dar­stwo bie­rze swo­ją na­zwę od miej­sco­wo­ści La­so­chów, któ­rej wła­ści­cie­lem na prze­ło­mie XVI i XVII wie­ku był Krzysz­tof z Kruż­lo­wej Pie­nią­żek her­bu Odro­wąż, uczest­nik kam­pa­nii inf­lanc­kiej i mo­skiew­skiej kró­la Ste­fa­na Ba­to­re­go, a tak­że dwo­rza­nin Zyg­mun­ta III Wa­zy i czło­nek po­sel­stwa pol­skie­go do Szwe­cji. Barw­na ta, choć daw­no za­po­mnia­na po­stać, po­zo­sta­wi­ła po so­bie dwa dzie­ła li­te­rac­kie: „Ety­kę al­bo zwier­cia­dła ży­wo­ta Krzysz­tofa Pie­niąż­ka­” oraz „Hip­pi­kę al­bo spo­so­by po­zna­nia, cho­wa­nia i sta­no­wienia ko­ni­”.

Na po­cząt­ku XIX w. ma­ją­tek był dzier­ża­wio­ny przez ro­dzi­nę Że­rom­skich – w ro­ku 1819 przy­szedł tu na świat Win­cen­ty Że­rom­ski, oj­ciec pi­sa­rza Ste­fa­na Że­rom­skiego. Po ro­ku 1886 po­sia­dłość prze­szła w rę­ce An­to­nie­go Gra­bow­skie­go. W rę­kach Gra­bow­skich po­zo­stał La­so­chów aż do 1945 r., kie­dy to stał się czę­ścią PGR.

W La­so­cho­wie po­dzi­wiać moż­na odre­stau­ro­wa­ny ze­spół dwor­ski, wpi­sa­ny do re­je­stru za­byt­ków, a obej­mu­ją­cy dwór mu­ro­wa­ny z lat 1750-1800 wraz z par­kiem, za­byt­ko­wą sto­do­łę z koń­ca XIX w., lo­dow­nię z XIX w. oraz go­rzel­nię z 2. po­ło­wy XIX w. prze­bu­do­wa­ną na ma­ga­zyn w 1943 r. Ca­łość oto­czo­na jest ka­na­ła­mi wod­ny­mi i sta­wa­mi, sta­no­wiącymi obec­nie część Go­spo­dar­stwa „La­so­chów”.

Od nie­daw­na La­so­chów mo­że się tak­że po­chwa­lić Izbą Tra­dy­cji, do któ­rej zwie­dza­nia ser­decz­nie za­pra­sza­my!